Ton Sijbrands, 21 december 1996:

Sékongo in slachtofferrol

In deze slotaflevering over het toernooi om het WK 1996 laat ik nogmaals twee onderhoudende partijen zien. In beide duels wordt de slachtofferrol vertolkt door Leopold Sékongo, de Ivoriaan die het in de voorronden zo uitstekend deed maar in de finale met de schamele score van 3 punten uit 11... 

Valneris - Sékongo (5e ronde WK 1996)
1.34-29 17-22 2.40-34 11-17 3.45-40 19-23 4.32-28 23x32 5.37x28 13-19

Van dit systeem bediende Sékongo zich meerdere malen, waarbij het hem weinig uitmaakte of hij met zwart dan wel met wit speelde. Zo opende Sékongo zijn partijen tegen Goloebjeva en Prosman met 1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 en nu het ongebruikelijke 3.32-28 6-11 4.38-32. In feite hebben we hier natuurlijk van doen met een (net) iets andere verschijningsvorm van de ooit door wijlen R.C. Keller geïntroduceerde variant 1.33-28 18-22 2.38-33 12-18 3.34-29 7-12 4.40-34 enz.

6.41-37 19-23 7.28x19 14x23 8.37-32

Ziedaar een wezenlijk verschil met de zojuist genoemde openingsvariant. Niet alleen staat bij wit schijf 45 op veld 44, óók krijgt zwart - vanzelfsprekend gevolg van het ene tempo verschil - géén gelegenheid tot het opspelen van schijf 16.

8...10-14 9.35-30 14-19 10.40-35 8-13 11.30-24 19x30 12.34x14 9x20 13.32-27 23x34 14.39x30

Valneris formeert een halve hekstelling. Doordat Sékongo die zo energiek mogelijk tracht tegen te spelen, ontstaat er al spoedig een geladen positie.

14...6-11?! 15.42-37!?

Profiteert onmiddellijk van het enigszins onvoorzichtige 14...6-11 door de dreiging 37-32-28! in de stand te vlechten. Daartegen vormt 15...20-25? geen afdoende parade vanwege een wending die men met een beetje goede wil het Offer van Van Liempt zou kunnen noemen: 16.37-32!! 25x34 17.32-28! enz. enz., waarna wit het geïnvesteerde materiaal met rente terugkrijgt. Zie Jan Wielaards artikel 'Gambiet en Genie' in het Jubileumnummer (100) van het maandblad Dammen.

15...13-19 16.30-25(!) 19-23 17.25x14 4-10 18.14-9(!)

De witspeler levert graag wat tempi in als daar tegenover staat dat hij de harmonie in de vijandelijke stelling zo veel mogelijk kan verstoren.

18...3x14 19.44-39 2-8 20.47-42 1-6 21.46-41 14-20

Waarom Sékongo de bevrijdingspoging 21...17-21 uit- dan wel afstelt, is mij niet helemaal duidelijk. Al behoeft men er niet aan te twijfelen dat wit na bij voorbeeld 22.50-44 (of misschien ook 22.39-34) 21x32 23.37x17 11x22 24.31-27(!) 22x31 25.36x27 annex 42-37-31! en 41-36 enz. tot veelbelovend omsingelingsspel zou zijn gekomen.

22.49-44 20-25 23.35-30 25x34 24.39x30 10-14 25.43-39 14-19 26.48-43 5-10

Inmiddels was 26...17-21 inderdaad niet vrij van bezwaren: behalve gewoon laten slaan of het complicerende 27.37-32 kan wit ook ijzersterk 27.30-24! 19x30 28.44-40 (of ook 28.50-45) 21x32 29.37x19 spelen, bij voorbeeld 29...30-35 30.40-34 (maar 30.39-34 35x44 31.50x39 is evenmin te versmaden) 30...5-10 en nu òf 31.31-26 òf 31.41-37 òf 31.38-32 enz. Het is dan zelfs heel goed denkbaar dat er via een omweg tòch weer de één of andere hekstellingsvorm op het bord verschijnt!

27.44-40 15-20 28.40-35 20-24 29.37-32!

Zie diagram 1

Valneris voert de spanningen in hoog tempo op.

29...17-21(?)

Hierna is er voor zwart geen redden meer aan. Alleen met 29...10-14 had hij nog voor overleving kunnen vechten, al sluit ik zeker niet uit dat het evenwicht al beslissend verbroken is. In elk geval ziet een vervolg als 30.50-44! 23-28* 31.32x23 18x29 32.27x18 12x23 33.44-40! 14-20 (absoluut de enige verdediging tegen de dreiging 34.39-34! en 35.33-28 +) 34.30-25 7-12 35.25x14 19x10 36.35-30 (maar wit heeft hier ook andere mogelijkheden) 24x44 37.33x24 44x33 38.38x7 11x2 39.24-20! enz. er weinig vertrouwenwekkend uit voor zwart.

30.39-34!!

Fraai gespeeld! Valneris laat 'gewoon' zijn linker vleugel opsluiten en trekt zich evenmin iets aan van de afwikkeling 30...23-29(??) 31.34x5 21-26 32.30x19 26x46, die immers op zelfmoord zou neerkomen na 33.35-30 46x14/10 34.5x2 22x31 35.36x27 12-17 36.2-8(!) +.

30...21-26 31.41-37 10-15 32.33-28! 22x33 33.38x20 15x24 34.42-38

Zo dwingt wit binnen enkele zetten materiaalwinst af. En hoewel het misschien lijkt alsof zwart belangrijke compensatie voor de geofferde schijf krijgt, zal Sékongo in werkelijkheid met lege handen blijken te staan.

34...8-13 35.43-39 16-21 36.27x16 18-22 37.38-33 12-18 38.32-27 23-28

Ook 38...7-12 39.16x7 12x1 40.50-44 had verloren, onder andere omdat het (dubbel)offer 40...22-28 41.33x22 24-29 42.44-40 enz. niets voorstelt.

39.27-21! 26x17 40.34-29 19-23 41.30x8 23x43 42.8-3 28x39 43.3x49

En na nog zes overbodige zetten gaf zwart het op.