Egbert van Hattem,10 juli 1997 

'Buitenlandse' schaaksters en damsters geven toon aan bij NK

Bij het NK schaken en dammen voor vrouwen zijn de namen moeilijker dan ooit uit te spreken. Bij de damsters plaatsten maarliefst vijf topspeelsters uit Oekraïne (2), Wit-Rusland, Letland en Litouwen zich voor de finale....

RHEDEN De schaaksters zien zich voor het eerst geconfronteerd met wereldtopper Zhaoqin Peng. De Chinese vestigde zich enkele jaren geleden in Nederland en is in ons land de enige vrouw met de titel Internationaal Meester. Ze is de grote favoriete ook al omdat sterke schaaksters als Erika Sziva, Anne-Marie Benschop, Esther de Kleuver, Caroline Slingerland en, op het laatste moment, Helène Wuts niet meedoen.

In de eerste ronde behaalde Peng meteen een belangrijke overwinning op Iwona Bos-Swiecik, voormalig meisjeskampioen van Polen en in 1993 kampioene van Nederland. 'Zij is wereldtop en ik speel maar één toernooi per jaar', luidde de logische verklaring van Bos-Swiecik voor haar afgetekende nederlaag.

Medetitelkandidaat Tea Lanchava, geboren in Georgië, bleef in de pas door debutant Sacha Schiermeier te verslaan. 'Neerlands hoop' Marisca Kouwenhoven was in 1995 nog nationaal kampioene maar de studente Technische Natuurkunde schaakte vanwege de drukke studie de laatste tijd weinig. Ze verloor in de openingsronde verrassend van invalster Dienie van den Berg.

De Nederlandse damsters zijn niet onverdeeld positief over de massale inbreng van speelsters uit Oost Europa. Voor de KNDB is een Nederlands clublidmaatschap al jarenlang voldoende voor deelname, en daar maken dit jaar velen plotseling gebruik van.

De regeling zal mogelijk snel worden herzien om beter in de pas te lopen met de werelddambond. Wie een land vertegenwoordigt moet daar volgens de FMJD een jaar 'wonen', een ook al niet probleemloos begrip. Van de vijf Oost-Europese deelneemsters zou daarom alleen Nina Jankovskaja zich via het NK voor de mondiale titelstrijd kunnen plaatsen.

Erna Wanders doet dit jaar voor de elfde keer mee. Ze eindigde diverse malen pal achter Karen van Lith die haar titel niet verdedigt. Wanders: 'De concurrentie vind ik geen probleem, maar ik ben niet blij met de gang van zaken. Als de regels zo blijven, staat hier volgend jaar een bus met speelsters uit Wit Rusland voor De Hangmat. Echt kwalijk vind ik dat wij niet precies op de hoogte zijn gebracht van de rechten voor plaatsing van het WK in Polen.' Een punt overigens dat voor de Drentse zelf niet speelt, want zij heeft zich al geplaatst.

In de openingsronde was Wanders blij met de remise tegen kanshebster Nina Jankovskaja die in Oekraïne is geboren maar al langere tijd in Nederland woont en regelmatig uitkomt voor hoofdklasser Dostal Vorden.

Olga Kamyshleeva is de andere sterke concurrent van Wanders. De Wit-Russische had de 'fysieke haalbaarheidsgrens' (Jannes van der Wal) in haar tijdnoodfase tegen Barbara Graas (deelneemster aan alle 25 NK's) bijna overschreden, maar de pupil van Jevgeni Watoetin toverde nog net op tijd de vijftig zetten op het bord en wikkelde de overontwikkelde klassieke stand van Graas winnend af.