TON SIJBRANDS, 1 november 1997, 0:00

'Russen' geven competitie kleur

Anno 1997 zijn de grootmeesters uit de voormalige Sovjet-Unie niet meer weg te denken uit de Nederlandse clubcompetitie. De 'Russen' voeren, meestal tot diepe wederzijdse tevredenheid, menig Nederlands clubteam aan. En dat niet alleen: doordat de reglementen inzake de clubcompetitie drastisch versoepeld zijn, hebben sommige van deze relatief goedkope 'arbeidskrachten' zich zelfs aan meerdere clubs kunnen verbinden.  

Zo kan men oud-wereldkampioen Alexander Dibman zowel in het tweede team van Hiltex (eerste klasse) als in Informatica Drenthe (hoofdklasse) aantreffen. En de Wit-Rus Igor Ribakov is niet alleen inzetbaar voor eerste-klasser Apeldoorn, maar óók voor hoofdklasser Priva/De Lier.
En zo zullen er ongetwijfeld nog meer spelers zijn (ook Nederlandse) die bij zowel een hoofd- als een eerste-klasse vereniging op de ledenlijst staan.
Geen ideale situatie, lijkt mij, want op deze manier wordt competitievervalsing danig in de hand gewerkt. Maar over dit heikele onderwerp een andere keer méér.

De drie voormalige sovjet-grootmeesters die hieronder elk met één partij vertegenwoordigd zijn, komen voor slechts één landelijke vereniging uit. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Letse oud-wereldkampioen Guntis Valneris, die onlangs aan zijn vijfde seizoen bij Bakkerij Jorritsma uit het Friese Rinsumageest begonnen is. In de met 13-7 gewonnen wedstrijd tegen TDV (Tilburg) vocht Valneris een principieel duel met Kees van Bakel uit:

K. van Bakel - Valneris
(Clubcompetitie 1997/'98)
1.32-28 17-22 2.28x17 11x22 3.37-32 12-17 4.41-37 6-11 5.46-41 8-12 6.31-27 22x31 7.36x27 17-22 8.41-36 22x31 9.36x27 11-17 10.33-28 2-8 11.39-33 19-23 12.28x19 14x23 13.44-39 10-14 14.34-30 14-19 15.50-44 17-22 16.30-25 22x31 17.37x26 1-6 18.25x14 9x20 19.32-27

Het startsein tot een langdurig touwtrekken om het strategische veld 27.

19...7-11 20.47-41 12-17 21.41-36 17-21(!) 22.26x17 11x31 23.36x27 8-12(!) 24.42-37

Van belang is dat wit niet 24.38-32? mocht spelen (24...23-28! enz. met dam).

24...12-17! 25.38-32 17-22! 26.48-42 22x31 27.37x26 6-11 28.33-28?!

Van Bakel gaat er terecht vanuit dat hij na 28.32-27 11-17 geen gelegenheid krijgt een schijf naar veld 32 te dirigeren en 33-28 door te zetten: zwart zou immers tijdig 17-22! doen. Maar de tekstzet is nog riskanter, omdat op dit moment nog lang niet vaststaat dat schijf 42 ooit veld 27 zal bereiken.

28...11-17 29.42-37 20-24 30.40-34

Het is vermoedelijk in verband met de doorbraakactie 30...24-29!? 31.40-34 29x40 32.45x34 23-29!? 33.34x21 16x36 dat wit afziet van 30.37-31. Maar van uitstel zal ook in dit geval afstel komen.

30...4-9 31.34-30 5-10 32.30-25 10-14 33.44-40 15-20!!?

Zie diagram 1

Als altijd neemt Valneris zijn beste praktische kans waar.

34.39-33 16-21! 35.37-31 18-22! 36.40-34?

In hevige tijdnood verdedigt Van Bakel zich niet meer optimaal. Weliswaar leidden de drie verschillende terugruiltjes waarover wit beschikte, alle tot verlies. Maar met 36.43-38 of (vooral) 36.49-44 had hij nog flink van zich af kunnen bijten.

36...24-30! 37.35x15 14-20 38.15x24 19x48 39.28x8 3x12 40.45-40 22-27(!!)

Eleganter en overtuigender nog dan het eveneens toereikende 40...48-42.

41.31x11 48-37! 42.26x8 37x16

En na deze spectaculaire rondslag van de zwarte dam gaf Van Bakel zich uiteraard gewonnen.

Grootmeester Alexander Baljakin, de veelvoudige Wit-Russische kampioen, komt al sinds september 1989 voor Huissen uit. Daarbij ontpopt Baljakin zich met grote regelmaat als de meest produktieve speler van het team, waarvan ook toppers als Gérard Jansen en Geert van Aalten deel uitmaken. In de belangrijke ontmoeting tegen Priva/De Lier ondervonden de Huissenaren opnieuw veel plezier van hun permanente gast-speler: met zijn stijlvolle aanvalswinst op Ron Heusdens had Baljakin een groot aandeel in de 12-8 zege van de Betuwse ploeg.

Baljakin - Heusdens
(Clubcompetitie 1997/'98) 
1.32-28 20-25 2.37-32 15-20 3.41-37 10-15 4.31-27 5-10 5.36-31 20-24 6.46-41 17-22 7.28x17 12x21 8.41-36 21-26 9.33-28 7-12 10.39-33 24-30 11.35x24 19x39 12.43x34 13-19 13.44-39 8-13 14.49-43 14-20 15.27-22 18x27 16.31x22 10-14 17.36-31 20-24 18.31-27 24-30 19.40-35 14-20 20.35x24 20x40 21.45x34 12-18 22.34-29 9-14 23.39-34 14-20 24.43-39 2-7 25.28-23 19x17 26.27-21 16x27 27.32x23 7-12 28.50-44 11-17 29.44-40 6-11 30.47-41 4-9 31.41-36 9-14 32.38-32 3-9 33.42-38 11-16 34.40-35 17-21 35.36-31 13-18 36.35-30 9-13 37.31-27

Zie diagram 2

37...12-17 38.23x12 17x8 39.33-28 14-19 40.29-23 19-24 41.30x19 13x24 42.23-18 1-7 43.38-33 24-30 44.28-23 30-35 45.27-22 7-11 46.32-28 11-17 47.22x11 16x7 48.28-22 21-27 49.22x31 20-24 50.31-27 25-30 51.34x25 35-40 52.27-22 8-12 53.18-13 40-45 54.13-9 7-11 55.9-4 12-17 56.4-10 17x19 57.10x6
Zwart geeft het op.

Ook oud-wereldkampioen Anatoli Gantwarg is, evenals zijn landgenoot èn voormalige secondant Baljakin, aan zijn negende 'Nederlandse' seizoen bezig. In 1989 begon hij bij Westerhaar, en na enige omzwervingen keerde hij onlangs weer bij zijn eerste vereniging terug.
Overigens is Gantwarg, anders dan in voorgaande jaren het geval was, tot dusver nog niet erg produktief geweest: behalve met Wiersma (Maas van 't Hoog) deelde hij eveneens de punten met Hübner (CEMA/De Vaste Zet), Grotenhuis ten Harkel (Vorden) en met Ad de Hoon (Astra Informatica). Maar in die laatste partij viel wèl veel te beleven...

De Hoon - Gantwarg
(Clubcompetitie 1997/'98)
1.34-30 17-22 2.32-28 11-17 3.37-32 7-11 4.41-37 1-7 5.46-41 22-27 6.31x22 18x27 7.32x21 17x26 8.37-32 12-18 9.41-37 7-12 10.30-25 16-21 11.40-34 11-16 12.44-40 2-7 13.50-44 7-11 14.37-31 26x37 15.42x31 12-17?!

Vermoedelijk te scherp.

16.31-26 18-22 17.34-29 20-24 18.29x20 15x24 19.40-34 8-12 20.48-42 10-15 21.47-41 13-18 22.41-37 9-13 23.34-30 4-9 24.39-34 5-10 25.44-40 3-8 26.37-31?

Na het temporiserende 26.49-44! had wit mijns inziens gewonnen gestaan.

Zie diagram 3

26...22-27! 27.31x22 18x27 28.42-37 12-18 29.43-39? 18-23! 30.49-43 24-29!! 31.33x24 14-20! 32.25x12 17x8 33.26x17 11x31 34.32x21 16x27

Na deze afwikkeling is het Gantwarg die op winst staat, ruimschoots zelfs. Desondanks zal hij De Hoon nog met remise laten ontsnappen.

35.43-38 31-37 36.30-25 19x30 37.35x24 23-28 38.34-30 28-32 39.40-34 32x43 40.39x48 27-31 41.36x27 37-41 42.45-40 41-46 43.48-42 10-14 44.42-38 14-20 45.25x14 46x10 46.30-25 10-19 47.34-30 19-23 48.40-35 23-10 49.27-22 6-11 50.38-33 11-16 51.22-17 10-5 52.33-29 13-18 53.25-20 5-46 54.30-25 46-23 55.35-30 23x45 56.20-14 8-13 57.24-19 13x35 58.14-9 45-50 59.9-4 50x6 60.4x27 6-33 61.27-43 33-29 62.43-49 29-23 63.49-38 23-14 64.38-49 14-3 65.49-32 3-21 66.32-37 21-38 67.37-19 16-21 68.19-24 38x20 69.25x14 Remise.