Egbert van Hattem, 30 september 1996 

Match begint ongemeen spectaculair

De eerste twee partijen van de WK-match tussen Karen van Lith en Zoja Goloebjeva waren ongemeen spectaculair. In de eerste partij kwam de Letse professioneel op voorsprong.... 

AMSTERDAM Tot de 29ste zet lukte dat Van Lith voorbeeldig. Zwart had intussen expansie moeten zoeken naar randveld 35 dat in principe passief was. Verder bungelden schijf 5 en aan de andere bordrand het duo 6 en 11 functieloos aan het zwarte flankaanvalsstandje.

De mening van de deskundigen was dan ook dat wit hier op licht voordeel kon bogen. Maar de witte strategie, die zwart in de aanval liet komen, stelde op ieder moment grote eisen.

Na 29.37-31? werd de witte stand in een oogwenk tot een van alle kanten belegerde veste. Zwart verdreef lastige witte schijven, ontwikkelde een sterk centrum en loste de zwakke schijven 6 en 11 op.

Goloebjeva kwam in luttele zetten tot een ideale aanvalsstand. De verschrompelde witte stelling stond onder grote druk en van het randstuk 35 ging plotseling grote dreiging uit.

In de fase rond de 41ste zet behield Goloebjeva de rust en wachtte met directe schijfwinst na 41... 35-40? Wit zou dan te veel compensatie krijgen voor het geleden schijfverlies. Na 41...22-28! zocht wit nog naar een compensatie-eindspel maar ze kreeg geen enkele kans meer om te ontsnappen.

Een heel ander verhaal was de uiterst merkwaardige tweede matchpartij. Onverschrokken kozen beide speelsters voor een systeem met een wederzijdse Ghestem-opstelling rond de aanvalsvelden 22 (wit) en 29 (zwart). Goloebjeva moest vermoed hebben dat Van Lith met Ton Sijbrands enige huisvlijt aan deze stand verricht had. Toch legdeze de bewijslast terecht bij zwart die in de vastloopvarianten die mogelijk waren, altijd het onderspit moest delven. Bij goed spel van wit behoorde zwart na 19...15-20 op gedwongen wijze te verliezen.

Van Lith speculeerde met voorbedachte rade op witte opbouwfouten en profiteerde daarmee van de voordelen die het setsysteem biedt: een tweede verliespartij binnen eenzelfde set betekent immers nog lang niet dat de match verloren gaat.

De zwaar voor de hand liggende zet 22.39-33 van wit was minder nauwkeurig. Niet alleen hoefde zwart niet meer te verliezen, maar had deze bovendien een prachtige combinatieve valstrik in huis. Zwart speelde sterk 23...2-7! en verleidde wit tot 24.43-39: een zet die nu eindelijk mogelijk leek. Maar zwart sloeg genadeloos toe. Goloebjeva had zich middels 26.28x19 17x28 27.32x1 graag een weg naar dam gebaand. Maar zwart had in dat geval een vernietigende naslag. Met 28...11-17, 29...13-18 en 30... 16x29 verdwenen naast de witte dam nog eens vier witte schijven van het bord.

Deze naslag had Goloebjeva uiteraard te laat gezien. Derhalve speelde zij 26.30x19 maar verloor kansloos omdat het vooruitgeslagen groepje schijven op 19,23,24 en 29 ten dode was opgeschreven. Op hoog niveau zal deze variant na dit witte debacle dan ook nooit meer op het bord komen.