Videobeelden van de slotfase via de Facebookpagina van het toernooi:

Volgens de eindspel database moet zwart hier vervolgen met:

77. ... (41-46) 45-50 +- Daarna gaat  zwart 5 dammen halen met dank aan de bezetting van de tric-trac.  

Aangewezen is:

65. (39-34) 39-33 (23-29 24-20 29x47 20x9 ==) 32-38 66. 26-21 38x20 67. 21x32 ==

Toen ik naast het bord stond, dacht ik dat Johan in het eindspel kon afwikkelen naar een 4 om 1, maar dat faalt omdat Andrew dan met zijn dam op tijd is om alitjd een witte schijf te roven. 

74. ... 48-26 75. 13-09 26-03 76. 09-04 03-21 77. 07-02 21-27 78. 04x31 36x27 79. 02-11 28-32 80. 11-16 25-30 81. 16-02 30-35 82. 02-13

74. ... 48-26 75. 13-09 26-03 76. 09-04 03-21 77. 07-02 21-27 78. 04x31 36x27 79. 02-11 28-32 80. 11-16 15-20 81. 16-07

{
5 dammen tegen 2 dammen, hoe was dat ook alweer?

5 dammen tegen twee dammen zijn bestudeerd door Manoury, van Kesteren, Lex den Doop, Gerrit de Bruijn (recent). Misschien kan Hanco nog wat referenties achterhalen.

Dit is zeer uitgebreid samengevat door Harry Zandvliet, 11 mei 2017, Damclub Den Haag.

Om te winnen heeft wit (de meerderheidspartij) nodig:

1. een vangstelling op de trictrac, bijvoorbeeld 6,17.
2. Één dam op de diagonaal 4/15. Deze dam is vrij passief. Nodig voor het controleren van het kwadrant 4. Nuttig voor een tempo.
3. Twee dammen aansluitend aan de andere zijde van de vangstelling.

Als zwart een dam op de hoofdlijn heeft, dan kan de andere zwarte dam niet los staan door deze constructie. De winstvoering bestaat uit twee fases. In de tweede fase zijn de zwarte dammen beperkt tot de hoofdlijn en eventueel één diagonaal. Dit wint door de finesse van Manoury.

In de eerste fase kunnen de zwarte dammen nog vrij bewegen. Dit is voor de partijspeler de lastigste fase. Wanneer je dat niet goed doet, dan ontvlucht de zwarte dam steeds naar een ander kwadrant.

Hieronder een compacte samenvatting. Gewapend met deze kennis zou het moeten lukken dit eindspel te winnen dan wel irritant tegen te spelen.  

Geen hoofdlijn, geen trictrac voor zwart
Een goede oefening voor diverse finesses.

(1. ... 42-15 2. 6-28 43-49 3. 28-41 15-47 4. 1-12 47x36 5. 2-13 36x9 6. 4x27 49x8 7. 3x12 +-)

(1. ... 42-15 2. 6-28 43-49 3. 28-41 49-38 4. 41-47 38-33 5. 47x29 15x33 +-)

(1. ... 43-49 2. 1-40 49x35 3. 4-13 35x8 4. 2x47 +-)
(1. ... 42-47 2. 6-28 43-49 3. 28-23 49-16 4. 23-41 47x36 5. 1-18 36x13 6. 4x22 16-32 7. 3-21 32x16 8. 22-11 16x7 9. 2x16 +-)

(1. ... 42-47 2. 6-28 43-48 3. 28-41 47x36 4. 2-13 36x9 5. 4x31 48x26 6. 1-12 26x8 7. 3x12 +-)
   

Zwart vlucht naar kwadrant 2.

1. ... 37-46 2. 2-16 43-48 3. 3-26 48-30 4. 1-18 30-24 5. 18-22

(24-47 4-15 47-41 15-47 41-05 en we zijn in fase 2 aangeland. )

24-35 6. 22-27

D22 staat in de weg voor de vangstelling 49/40. De zwarte dammen mogen nog steeds niet los staan, en worden ingevangen.

46-5 7. 6-1 5-46 8. Even een tempo. 4-15 46-5 9. 15-10 5x21 10. 26x8 35x2 11. 1-7 2x11 11. 16x2 +-            

Zwart vlucht naar kwadrant 3

1. ... 37-46 2. 2-16 43-25 3. 3-26 25-48 4. 6-22 48-25 5. 1-6 46-5 6. 16-21!

Wit dreigt nu D25 op te sluiten in kwadrant 3. Daarom is 25-48 verhinderd.

 25-14 7. 21-38 14-3 8. 38-47 3-14 9. 26-48 (14-03 47-20

Nu blijkt waarom deze dam naar de lijn 15/47 moet.

3x25 04-10 05x17 6x39 25x43 48x25 +-) 14-46 +-

en nu is fase 2 bereikt.  

Fase 2, de sleutelstand van Manoury
(1. ... 46-41 2. 38-47 41-46 3. 22-17 46-23 4. 4-10 5x19 5. 47-41 23x46 6. 48-37 46x11 7. 06x05 +-)

(1. ... 46-41 2. 38-47 41-46 3. 22-17 46-14 4. 47-20 14x25 5. 04-10 05x11 6. 06x39 25x43 7. 48x25 +-)

(1. ... 05-41 2. 38-47 41-05 3. 22-17 46-19 4. 04-10 05x14 5. 47-20 14x25 6. 17-39 25x43 7. 48x02 +-)  

Ik blijf vijf om twee eindspelen heel pittig vinden. Ik heb wel een boekje aangeschaft van de Bruin daarover. Maar het blijft lastig.

Martin, als je een computer hebt, dan oefenen totdat alle patronen ingesleten zijn.

Ja ok, Kees, dat is een goed advies.

Martin, en laat even weten in welke posities de zwarte dam steeds ontsnapt, als dat gebeurt.

Ja zal ik doen.

Hermelink niet vergeten zie https://dammendtilburg.nl/techniek/vijf%20om%20twee.htm

De methode van Harry Zandvliet staat ook in Hoofdlijn (202-203-204) en is volgens niet-kenners de gemakkelijkste methode om die 5 om 2 aan te leren, al doet bij zulke materie het woord 'gemakkelijk' wat sarcastisch aan. Zeker ook de moeite waard om na te spelen en te vergelijken met de aantekeningen van 2007.

Bovenstaande is bedoeld als geheugensteuntje voor de partijspeler. Uitganspunt zijn de drie principes die ik noem. Ik herhaal nog maar even:

1. Een vangstelling op de trictrac, bijvoorbeeld 6, 22.
2. Één dam op de diagonaal 4/15. Deze dam is vrij passief. Nodig voor het controleren van het kwadrant. Nuttig voor een tempo.
3. Twee dammen aansluitend aan de andere zijde van de vangstelling.

Het opbouwen van de sleutelstand is niet moeilijk. Kwadrant twee ook niet. Nu kwadrant 3. Neem bijvoorbeeld de zet 6. 16-21 in diagram 7. Ieder ander tempo met D16 in de richting van 49 is ook goed. Als je maar onthoudt dat de twee dammen aan één kant van de vangstelling moeten blijven. En tenslotte: waarom 6, 22 en liever niet 6,17, zoals ik eerst per ongeluk schreef. Omdat op 22 de dam ook nog rugdekking heeft van D4. En tenslotte: net zolang tegen de computer spelen (met één minuut) dat je met 100% zekerheid wint.

De sleutelstand van Manoury is niet het handigste startpunt om de zwarte dammen in te sluiten. Deze observatie is van Gerrit de Bruijn.  

1. 48-34 46-05 2. 04-10 05x40 3. 45x29 15x33 4. 47x15 +-

Een vereenvoudigde versie van de finesse van Manoury is al te vinden in de eerste uitgave:

Manoury / Essai sur le jeu de dames à la polonoise,
A Paris : chez Knapen & Delaguette #au bas du Pont S. Michel, & au Palais#, 1770

In de diagrammen van dit boek (122 bladzijden) is het bord een kwartslag gedraaid; Speler A. speelt van links naar rechts. Ook de nummering is anders dan wij zijn gewend. Gezien vanuit speler A. van links naar rechts. De trictracvelden met betrekking tot speler A. (wit) noemt men 5 & 6. De trictracvelden met betrekking tot speler B. (zwart) noemt men 41 & 46. Zie pagina 21, 22.

Het eindspel is te vinden op pagina's 71, 72, positie 19. Het eindspel met 5 tegen twee dammen wordt besproken in positie 20.  

1. ...   48-25 2. 02-08

Deze stand (zwart aan zet) is nog makkelijker om te spelen. 10 ply volgens de KR eindspel database.

De vraag: is dit de optimale stand,  langste verdediging, voor zwart?

Met D18 op 12 in diagram 10 heeft wit een nog betere controle over de kwadranten. Bovendien kan wit aansturen op gewonnen 3-om-1 dameindspelen op de trictrac.  Kort samengevat op hoofdlijnen:

(1. ...   37-48 2. 17-12 (5-46 2-24 en daarna als in fase 2. ) 48-25 3. 36-09 +-)

(1. ...   37-32 2. 17-12 32-16 3. 03-08 (5-28 36-27!) (5-28 8-35) 05-46 4. 36-41 46x07 5. 01x40 +-)

(1. ...   37-46 2. 17-12 46-10 3. 2-24 En daarna als in fase 2. D24 >> 15 & D3 >> 25.   10-15 4. 24-47 15-10 5. 47-15 10-46 6. 3-25 +- )

Dam op 47 inplaats van 36 is ook nog een verbetering. Wit kan dan ongehinderd de actie 2-24-15 uitvoeren. En verder kan zwart geen dam op 25 plaatsen.  

Merk op dat zwart in deze configuratie niet naar 26 en 25 kan spelen.
De basis manoeuvre voor de hoofdlijn, na 2. 34-39:
49 > 27 > 36, 48 > 26.

1. ... 02-19 2. 34-39 19-46 3. 49-27 46-41 4. 27-36 41-14 5. 48-26 14-46 6. 04-15 46-14 7. 36-09 14x03 8. 15-10 05x44 9. 50x17 03x21 10. 26x03+-

De finesse van Manoury (1770, positie 20)

De basis manoeuvre voor kwadrant 2, na 2. 34-39:
48 > 43 > 16, dreigt met 16-7.

1. ... 05-46 (2-16 34-39 5-23 39-43!+) 2. 34-39 02-35 3. 48-43

(46-14 4x13 35x2 39-11 2X16 43-38 16x43 49x5+)
(46-5 4-10 5x44 50x11+ )

46-19 4. 43-16

((Of direct: 39-34! 35-24 4-15))

19-02 5. (4-18!+) 39-34+

Ik ga het nog samenvatten in een compositie.
 

Dank je wel Kees voor al dit moois!

Leuk om uit te zoeken. Mij viel nog het volgende binnen: wanneer we de oorspronkelijke positie nemen van Manoury (1770), en we verplaatsen D3 > 25 en D4 > 13 > 35 dan ontstaat met zwart aan zet de ideale uitspeelstand die ik ook herontdekt heb (gedraaid). Het uitspelen van deze stand is kinderlijk eenvoudig.

Met het verplaatsen van 34 naar 33 heeft G. Fournier (1920) ons jarenlang op het verkeerde been gezet. Op het gevaar af off-topic te zijn: het is waarschijnlijk dat de gehaaide koffiehuisdammer Manoury deze spelgang heeft gekend.  

Spiekbriefje 5 dammen tegen 2, inclusief oefeningen (spartaanse versie).

Is diagram 14 de beloofde compositie, Kees? 

Diagram 14 is de sleutelstand van Manoury, 1770. De beloofde compositie (diagram 15) vind je hier. Nog een vraagje: Weet jij of het boekje

L. Barteling, Traité theorique et pratique du jeu de dames, La tribune des jeux de combinaisons, Amiens, 1901.

nog ergens is te vinden, bijvoorbeeld in de collectie van Philip de Schaap?

Als dat het geval is dan kan ik de sleutelstand van Louis Barteling als compositie invoeren, inclusief de oplossing van de auteur.

Beide boekjes van Barteling zijn opgenomen in de verzameling van Philip de Schaap. Ik heb een heruitgave van het tweede boekje, uit 1922. Daarin staan wat 5-om-2's: 
https://imgur.com/a/qsuFbyF