Oerterp Live Draughts Viewer

Ton Sijbrands, 28 juni 2008

Verstrikt in een laat-klassiek standje

Vorige week behandelde ik een partij (Wiersma - Bronstring 1997) waarin de witspeler al in een 20x20-stand de opstoot plaatste waarmee Georgiev tegen Getmanski zo succesvol was (zie de rubriek van 7 juni). In de partijen die ik vandaag en volgende week bespreek, bedient wit zich in een 19x19 stand van die scherpe manoeuvre 27-22x22!? In beide gevallen vormt de klaverblad-variant van de Hollandse Opening de inleiding tot het moment waarop in de vijandelijke stelling wordt binnengedrongen.
De eerste partij werd gespeeld tijdens een simultaan die ik in mei 1990 in Amersfoort gaf. De omstandigheid dat er nog 33 andere borden aan mijn zorg waren toevertrouwd, zal er allicht aan hebben bijgedragen dat ik rond de 20ste zet tot tweemaal toe onnauwkeurig te werk ging. Het gevolg was dat mijn tegenstander zich van letterlijk alle overtollige stukken aan zijn overbelaste linker vleugel ontdeed! Niettemin bleef Van Maanen met bepaalde problemen kampen. En toen hij verzuimde daar tijdig een oplossing voor te zoeken, raakte hij verzeild in een laat-klassiek standje (9x9) waaruit geen ontsnappen meer mogelijk was.

Sijbrands - J. van Maanen
Simultaan Amersfoort 1990

1.33-28 18-23 2.34-30 12-18 3.30-25 7-12 4.40-34 20-24 5.45-40 17-21 6.34-30 21-26 7.31-27 11-17 8.37-31 26x37 9.42x31 6-11 10.47-42 1-6 11.27-22!? 18x27 12.31x22

Zie diagram 1

Stelt zwart voor de keuze tussen enerzijds 12...2-7 (zie rubriek van volgende week) en anderzijds de afruil waartoe ook Getmanski en Bronstring hun toevlucht namen:

12...13-18 13.22x13 9x18 14.39-33 16-21 15.40-34 21-26 16.34-29 23x34 17.30x39 8-13 18.41-37?

Slordig gespeeld. Veel exacter was onmiddellijk 44-40-34!, teneinde 18...18-23/4-9 en 19...4-9/18-23 met 20.34-29! 23x34 21.39x30 te kunnen beantwoorden.

18...18-23 19.44-40 4-9(!) 20.40-34 14-20(!) 21.25x14 9x20 22.34-30 12-18

Zo verhindert zwart 23.30-25? door 23...18-22! en 24...24-29 +. Toch zou wit wellicht nog op (enig) voordeel hebben mogen hopen wanneer hij nu consequent 23.49-44(!) had gedaan en zijn tegenstander alsnog tot 23...20-25 had verplicht. Zijn volgende zet daarentegen stelt zwart in de gelegenheid zich volledig te bevrijden:

23.37-31(?) 26x37 24.42x31 24-29! 25.33x24 20x29 (met de dubbele dreiging 26...29-33 + en 26...18-22!) 26.39-34 29x40 27.35x44 17-22(!) 28.28x17 11x22 29.31-27 22x31 30.36x27 15-20(!) 31.38-33 20-25(!) 32.44-39 25x34 33.39x30 10-14

Met behulp van hyper-actief spel heeft Van Maanen alle ballast-schijven weten op te lossen. Maar hij is er nog niet...

34.49-44 5-10 35.33-28 14-20 36.30-25 10-14 37.43-38 20-24 38.44-39 3-8 39.48-43 8-12

Niet echt fout, al was 39...23-29 (39.50-44 29-34* 40.39x30 24x35) veiliger geweest.

40.50-44 2-7?

Maar hierna gaat zwart alsnog verliezen. Enkel en alleen met 40...24-29!, eventueel gevolgd door 2-8 en de 3x3-ruil 29-34 en 14-20, had hij de remise veilig kunnen stellen. 41.44-40! Nu wit 41/45*24-29 steeds met 42/46.39-34! + kan beantwoorden, heeft hij de stelling volledig onder controle.

41...7-11 42.46-41 11-17 43.41-36 6-11 44.36-31 11-16 45.31-26

Zie diagram 2

Dankzij de zogeheten dubbele vleugelbeheersing, een strategisch wapen dat ik zo’n 45 jaar geleden van klassiek theoreticus Lex den Doop kreeg aangereikt, én dankzij het feit dat het ook ‘tempo-technisch’ allemaal klopt, staat wit nu op winst. De onmiskenbaar chicste spelgang luidt 45...23-29 46.39-33 18-23 47.43-39 13-18 (speculeert op 48.39-34? 17-22!! +; maar:) 48.25-20!! 14x25 49.39-34! en zwart kan het opgeven!

45...24-29 46.39-34! 16-21 47.27x16 18-22 48.25-20! 22x42 49.20x7 23-28

Dit resulteert in een kansloos 5x2-eindspel. Maar al het andere had eveneens verloren, zoals 49...42-47 50.43-38! 47x33 51.7-1! met overgang naar een 5x3- of een 4x2-eindspel.

50.34x14! 28x37 51.43-38 42x33 52.7-1 33-38 53.1-6 17-21 54.26x17 38-43 55.14-10 37-42 56.10-5 43-48 57.40-35 42-47 58.17-12 47-15 59.12-8 48-25 60.8-3 25-43 61.6-50 43-34 62.16-11

Op weg naar een vierde en – uiteindelijk – vijfde dam. Zwart geeft het op.